انبار کردن غذای قزل آلا وآشنایی با شرایط نگهداری آن 

انبار کردن غذای قزل آلا و زمان نگهداری غذا های خشک و کنسانتره بستگی به عوامل مختلفی دارد.  از جمله این عوامل  می توان به فرمولاسیون و روشهای ساخت و شرایط عمومی نگهداری غذا یعنی دما و رطوبت محل نگهداری و انبار کردن غذا و درصد رطوبت غذای اشاره نمود. نظرات مختلفی برای زمان نگهداری و انبار کردن غذا ارائه شده است. بطوریکه زمان انبار کردن غذای قزل آلا خشک را 2-1 ماه چه در مناطق معتدله و چه در مناطق استوایی اعلام می دارد. در حالیکه این زمان را بیش از 9 ماه برای مناطق معتدله و 3-2 ماه برای مناطق استوایی پیشنهاد می کند. به نظر می رسد که پیشنهاد اخیر چندان مناسب نباشد.

عامل مهم درمدت زمان نگهداری انبار کردن غذای قزل آلا

دو عامل اصلی و تاثیر گذار در مدت زمان نگهداری و انبار کردن غذای قزل آلا، دما و رطوبت است. به همین دلیل ذخیره کردن غذا در مناطق سرد سیر و خشک به مراتب مشکلات کمتری را نسبت به مناطق گرمسیری و مرطوب دارد. به طور کلی باید خاطر نشان کرد که حتی در بهترین شرایط انبار داری نیز از نگهداری غذا به مدت طولانی باید جلوگیری کرد. پیشنهاد می شودکه پرورش دهندگان، غذای مزارع پرورشی خود را بصورت ماهیانه تهیه کنند. این کار برای مزارع بزرگ کاملاً عملی و امکانپذیر است ولی مزارع کوچک در این راه محدودیت هایی را دارند.
 غذاهای آبزیانی که در حال حاضر در کشور ما تولید می شوند تاریخ مصرف آنها حدود 2 ماه پس از تاریخ تولید بر روی کیسه های غذایی آبزیان معمولاً غذاهای تولیدی را در کیسه ها پلاستیکی یا بسته های مقوایی چند لایه با آستر پلاستیکی بسته بندی می کنند، بسته ها پلاستیکی اگر چه گرانتر هستند ولی فواید بسیاری دارند. بخصوص اینکه  ضد آبند و باعث می شوند تا غذا را بتوان نگهداری کرد.

مهمترین شرایطی که انبار نگهداری غذا باید داشته باشد به شرح زیر است:

رطوبت

محل نگهداری و انبار کردن غذای قزل آلا باید عاری از رطوبت باشد. به این منظور دیوارها را کاشی کرده و غذا ها را جهت جلوگیری از تماس با کف بر روی پالت های چوبی قرار می دهیم. بالا بودن میزان رطوبت منجربه تخریب سریع ویتامین C (اسید آسکوربیک) می شود. 

درجه حرارت 

محل نگهداری و انبار کردن غذای قزل آلا باید روشن و خنک باشد، دمای 3-2 درجه سانتیگراد دمای بسیار مناسبی برای  نگهداری و انبار کردن غذاست. هرچه درجه حرارت از این مقدار فراتر رود، زمینه برای کاهش کیفیت غذا فراهم تر می شود.

نور مستقیم 

غذا حتی المقدور باید از تابش نور مستقیم آفتاب دور نگهداشته شود و در صورت استفاده از کیسه های پلاستیکی  برای بسته بندی غذا باسد از نمونه های غیر شفاف استفاده شود. نور مستقیم آفتاب به واسطه داشتن اشعه ماوراء بنفش باعث تجزیه و تخریب مواد غذایی می شود.

موجودات موذی و مزاحم 

انبار کردن غذای قزل آلا باید عاری از وجود موجودات موذی و مزاحمی چون موش باشد، این موجودی علاوه بر سوراخ کردن کیسه ها و ضرر و زیان اقتصادی ممکن است در انتقال بیماری نیز نقش داشته باشد.

تهویه 

تهویه به منظور مبادله هوا و کنترل رطوبت در انبار مواد غذایی در دماهای پایئن انجام می گیرد. دما و رطوبت هوا به یکدگر مربوطند، یعنی رطوبت نسبی بستگی به میزان دما داردو درجه اشباع رطوبت در دماهای بالا بیشتر است و همینطور که دمای هوا کاهش می یابد سطح اشباع رطوبت نیز کم می شود تا زمانی که رطوبت به 100% برسد. از این پس هر نوع  کاهش دما باعث  فوق اشباع محیط یعنی رسیدن به نقطه شبنم خواهد شد که برای طراحی عایق بندی مهم است. تهویه در انبار غذای قزل آلا  به صورت طبیعی می تواند با ایجاد دریچه هایی در گوشه های انبار انجام شود و یا با کنترل قسمتی از انبار با استفاده از هواکش های خارج کننده بخار یا کنترل کل انبار با استفاده از هواکش های تنظیم کننده فشار و یا با استفاده از مجاری خاصی می تواند تهویه انبار انجام شود.

 

مهمترین نکاتی که باید در تهیه نگهداری غذا های کنسانتره و استفاده از آن در مزارع پرورشی مد نظر قرار گیرد را متذکر می شویم.

-کیسه های غذایی تحویلی از کارخانجات تولید غذا آبزیان باید دارای برچسب هایی باشد که در آن تاریخ تولید و انقضاء مصرف غذا، آنالیز تقریبی و جدول غذا دهی مخصوص که بر اساس انرژی و کیفیت غذا (ضریب تبدیل غذا) تنظیم شده درج شده باشد.
-از انبار کردن غذای قزل آلا و نگهداری طولانی آن حتی در شرایط بیهینه باید خود داری کرد.
-از نگهداری و قرار دادن کیسه های غذایی به صورت توده بر روی همدیگر خود داری شود. 
- هر کیسه غذایی که باز می شود ممکن است مشکلاتی داشته باشد. این مشکلات می تواند در نتیجه سوراخ  شدن کیسه در زمان حمل و نقل و رسیدن به غذا ها و یا سایر مواردی باشد که به نحوی غذا با هوا آزای و رطوبت آن در تماس قرار می گیرد، بنابراین پیشنهاد می شود مقداری از غذای هر یک از کیسه ها را بصورت آزمایشی به ماهیهای یکی از استخرها داده (حوضچه قرنطینه) و 24 ساعت بعد پس از اطمینان از سلامت کامل غذا آن را به مصرف همه ماهیها رساند. در این حالت، در صورت مشکل داشتن غذا تلفات دسته جمعی رخ نمی دهد.
- در صورت بروز هرگونه تلفات باید از غذا دهی به ماهیها خودداری شود. قطع غذا باید تا زمان شناسایی مشکل و رفع آن ادامه یابد.
- اشتها ماهی می تواند به عنوان معیار و ملاکی برای تشخیص سلامتی آن باشد، کاهش اشتها و عدم تمایل ماهی به خوردن غذا می تواند به عنوان زنگ خطری برای شروع بیماری و یا بروز تلفات در توده ماهیها تلقی شود. در این حالت نیز باید غذا دهی قطع شود، قطع غذا دهی باید تا بررسی علل و عوامل بی اشتهایی ماهی و رفع آن ادامه یابد.